Goed luisteren is een kunst. Luisteren zonder dat je jezelf hoort. Want luister je naar jezelf, dan heb je je antwoord al klaar terwijl de ander nog aan het woord is. Je ‘hoort’ de ander daardoor maar half, omdat je niet ingaat op wat iemand te zeggen heeft, maar op wat je zelf wilt zeggen. Daarmee kap je de ander af. Dan stop je met luisteren en ga je praten. Met oordeelloos luisteren, ook wel empathisch luisteren genoemd, geef je het verhaal van de ander de ruimte, zonder jezelf mee te nemen.

Wat is oordeelloos luisteren?

Leren luisteren zonder dat je vanuit jezelf reageert. Je luistert met als doel het verhaal van de ander totaal te achterhalen op vier niveaus: de inhoud, procedures en of processen, relatie en gevoel. Hierbij vul je niet in wat jouw eigen interpretaties van deze niveaus zijn. Je blijft bij het verhaal van de ander.

Hoe kun je oefenen met oordeelloos luisteren

Voordat je aan de slag kunt gaan met empatisch luisteren, zul je je eerst bewust moeten worden van hoe je nu luistert. Ben je iemand die snel op een ander inhaakt? Praat jij voordat je nadenkt? Of weeg je elk woord zorgvuldig af? Ventileer je je eigen mening in je vragen? Ben je nieuwsgierig naar hoe de ander verschilt van jou en probeer je dat te ontdekken met suggestieve vragen? Sommige vraagstellingen zijn zo ongemerkt suggestief, dat je misschien niet eens doorhebt dat je je eigen mening aan het geven bent.

Het bepalen van je luisterpositie

Een mooie tool om mee aan de slag te gaan, zijn de drie luisterposities. In een gesprek kun je namelijk op verschillende stoelen gaan zitten, waardoor je anders luistert.

• ik-luisteren: het ‘heb-ik-dat-ook’ luisteren, gaat vaak gepaard met invullen, oordelen, adviseren.
• jij-luisteren: het ‘wat-bedoel-jij-precies’ luisteren, gaat om vragen stellen, begrip tonen, ruimte geven.
• wij-luisteren: dit pas je toe wanneer je samen een doel hebt, zoals in de letselschadebranche vaak het geval is. Het doel is om letsel zakelijk te maken, terwijl het slachtoffer zich gehoord en begrepen voelt. Hierbij geef je ruimte aan het verhaal van de ander, terwijl je terug cirkelt naar je eigen doel. Houd dit doel niet geheim, de ander mag weten wat je wilt bereiken en dat je daar samen wilt komen.

Goed luisteren is veel oefenen

Om echt oordeelloos te kunnen luisteren, zul je veel moeten oefenen. Ieder van ons heeft bepaalde luister patronen en door deze te doorbreken, maar ook door je bewust te zijn van deze patronen, ga je steeds beter luisteren. Neem je eens voor om tijdens het volgende telefoongesprek met een vriend vanuit de jij-positie te luisteren. Vraag achteraf hoe de ander het ervaren heeft. Of oefen in de volgende vergadering met het uitstellen van je eigen antwoorden tot je iedereen gehoord en begrepen hebt. Oordeelloos luisteren is niet makkelijk, maar het is een krachtige tool om in te zetten in het contact met anderen.